واریس دستگاه تناسلی (واژن): Vulvovaginal varicose

همه ما کم‌وبیش با واریس پا آشنا هستیم. واریس واژه عمومی برای رگ‌های متسع، پرخون و پیچ‌وتاب خورده است این رگ‌ها فقط در پا رویت نمی‌شوند و ممکن است اندام‌های دیگر بدن را هم گرفتار کنند. یکی از انواع واریس، واریس واژن است.

واریس واژن چیست؟

واریس‌های واژن رگ‌های خونی متورم و برآمده‌ای هستند که در قسمت بیرونی دستگاه تناسلی قرار دارند. دلیل اصلی ایجاد این واریس‌ها، افزایش جریان خون لگن و تغییرات هورمونی در دوران بارداری است.

این واریس‌ها ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند یا باعث درد، احساس سنگینی و فشار شوند.

خوشبختانه، در اکثر موارد واریس‌های واژن به طور خود به خود و ظرف 6 ماه پس از زایمان برطرف می‌شوند.

با این حال، در صورت نیاز، روش‌های درمانی مختلفی برای درمان واریس واژن وجود دارد.

یکی از ویژگی‌های کلیدی واریس‌ واژن این است که با زور زدن بیشتر نمایان و برجسته می‌شوند.

بارداری مهم‌ترین علت ایجاد واریس های واژن است. احتقان و تورم لگن که در طول بارداری رخ می دهد، یک اتفاق طبیعی است و ممکن است انواع دیگری از واریس مانند: واریس‌های ولور / واریس پا یا بواسیر نیز در این دوران ایجاد شود.

علائم واریس واژن چیست؟

در بسیاری از موارد واریس واژن علامت خاصی ندارد و فقط دیده‌شدن رگ‌های زیرسطح پوست و منظره ناخوشایند آن باعث ناراحتی بیمار می‌شود. این رگ‌ها معمولاً تا کشاله ران و پایین باسن ادامه دارند. بااین‌حال ممکن است یک یا چند مورد از این نشانه‌ها وجود داشته باشد

• درد، تورم و احساس فشار در دستگاه تناسلی
• تکرر ادرار
• ناراحتی در زمان ایستادن طولانی و راه‌رفتن
• درد موقع رابطه جنسی
• خارش ناحیه تناسلی

نشانه‌های واریس واژن معمولاً بعد از زایمان کم، کم از بین می‌روند. انتظار می‌رود رگ‌های برجسته و علائم بیماری واریس واژن شش ماه پس از زایمان رفع شوند.

انواع واریس واژن

واریس واژن در دو حالت برجسته و دگمه‌ای تظاهر می‌کند.

• واریس دگمه‌ای ریز و به حالت مویرگی بوده و ممکن است کمی برجسته و دگمه مانند باشد در این واریس چون جدار عروقی نازکی دارد احتمال خونریزی هم وجود دارد .
• واریس برجسته به‌راحتی به‌صورت برآمدگی زیرپوستی دیده می‌شود و احتمال خونریزی بسیار کمتری دارد .

علت واریس واژن چیست؟

شایع‌ترین علت واریس تناسلی بارداری است. مطالعه‌ای در سال 2017 نشان داد که حدود 20 درصد بانوان باردار دچار واریس تناسلی می‌شوند و هرچه تعداد بارداری بیشتر باشد احتمال ابتلا بیشتر می‌شود.

فراموش نکنیم که علت اصلی ایجاد واریس نارسا شدن دریچه‌های لانه‌کبوتری است. دریچه‌ها هر جا خوب عمل نکنند خون پس می‌زند و واریس پدیدار می‌گردد.

در خانم‌هایی که سابقه واریس پا یا واریس لگنی (سندرم احتقان لگن) دارند یعنی زمینه نارسائی دریچه وریدی دارند احتمال بروز واریس واژن بیشتر است. ارث و سابقه فامیلی همیشه مطرح است اگر فردی در نزدیکان درجه یک سابقه بیماری واریس دستگاه تناسلی داشته باشد واریس واژن در او هم محتمل‌تر است .

ایستادن طولانی‌مدت در سنین میان‌سالی هم ممکن است از دلایل ایجاد واریس در زنان و ناحیه واژن شود. به‌ندرت ممکن است تومورهای لگنی هم به‌واسطه انسداد وریدی باعث بروز واریس در این قسمت شوند.

برای افراد با واریس واژن، سزارین توصیه می‌شود یا زایمان طبیعی؟

اگر بیماری دچار واریس واژن در زمان بارداری باشد توصیه می‌شود در این مورد با متخصص زنان مشورت کند.

مطالعات اخیر نشان داده است که مانعی برای زایمان طبیعی در زنان با مشکل واریس وولو و دستگاه تناسلی گزارش نشده است. به این معنی است که علی‌رغم وجود واریس در قسمت خارجی (وولو) یا داخلی دستگاه تناسلی زایمان طبیعی مشکلی نخواهد داشت .

نزدیکی، واریس واژن و بارداری

به‌عنوان یک قانون کلی داشتن نزدیکی در دوران بارداری نرمال هیچ منعی ندارد. رابطه جنسی نرمال در بارداری معمولی خطری برای جنین هم ندارد.

برجستگی‌ها و تورم واریس واژن و لبه‌های خارجی آن معمولاً در حالت درازکش کمتر می‌شود. بااین‌حال نزدیکی در زمینه واریس واژینال بزرگ ممکن است همراه با احساس درد باشد.

با رعایت آرامش روحی و جسمی انجام نزدیکی در این افراد خطر و ضرری برای مادر و جنین نخواهد داشت.

عکس واریس تناسلی زنان

واریس برجسته واژن می‌تواند شکل ظاهری این قسمت را تغییر بدهد همان‌طور که در عکس می‌بینید در این بیمار لابیای سمت راست برجسته شده و جلوآمده است :

 درمان واریس واژن

آیا واریس واژن درمان دارد؟ بله قطعاً همین‌طور است

در این موارد گام اول تشخیص واریس و علت‌یابی مسئله است. شش ماه پس از زایمان اگر واریس واژن برطرف نشده باشد ابتدا بررسی و علت‌یابی می‌شود. اگر واریس لگنی هم وجود داشته باشد درمان ریشه‌ای آمبولیزاسیون واریس لگنی و سپس اسکلروتراپی واریس واژن درمان قطعی خواهد بود .

در صورت عدم وجود واریس لگنی درمان واریس واژن با اسکلروتراپی کافی خواهد بود.

درمان واریس مویرگی واژن با لیزر

مویرگ‌های ریز و واریس‌های کوچک سطحی پوست اطراف واژن با استفاده از لیزرهای سطحی قابل درمان هستند. نیاز به آمادگی خاصی به‌جز تمیزکردن و shave قسمت موردنظر ندارد و معمولاً با یک یا دو جلسه نتیجه خوبی حاصل می‌شود.

دستور و پروتكل كار توسط دكتر اقدسی با ديدن عكسی از رگ‌ها داده می‌شود و سپس  یکی از خانم‌های اپراتور بر اساس دستور کار لیزر می‌کند.

واریس واژن در بارداری

شایع‌ترین علت ایجاد واریس‌های واژن بارداری است و بسیاری از زنان درجاتی از واریس ناحیه تناسلی را در دوران بارداری تجربه می‌کنند. خوشبختانه اکثر واریس‌ها بعد از زایمان ظرف چند ماه خودبه‌خود از بین می‌روند و نیازی به درمان نیست.

درمان واریس واژن در بارداری

تاکید کردیم که در دوران بارداری درمان خاصی برای واریس واژن انجام نمی‌شود. تنها یک مورد مهم وجود دارد که نیاز به تصمیم‌گیری مشترک متخصص زنان + متخصص بیماری‌های وریدی دارد.

وقتی واریس‌های بزرگ باعث بسته‌شدن مجرای واژن شده و احتمال اختلال در زایمان طبیعی و یا خونریزی مجرا در حین زایمان وجود داشته باشد لازم است قبل از زایمان با متخصص فلبولوژی مشورت شود.

درمان‌های خانگی واریس ناحیه تناسلی در بارداری

• استفاده از جوراب واریس بلند کلاس دو، گن‌های مخصوص
• همین‌طور استفاده از پد بهداشتی برای ایجاد فشار در ناحیه واژن به مبتلایان واریس واژن در بارداری توصیه می‌شود.
• استفاده از کمپرس سرد برای جلوگیری از ورم و التهاب می تواند موثر باشد.
• بالا نگه‌داشتن لگن با قراردادن حوله رول شده یا بالش زیر لگن در حالت درازکش هم به جریان خون کمک می‌کند.
• تغییر پوزیشن بدن: برای مثال برای مدت طولانی نایستید و در فواصل زمانی مشخص بنشینید یا دراز بکشید تا خون به جریان بیفتد. توصیه می‌شود بیش از ۱۰ دقیقه یکجا نایستید و بیشتر از نیم ساعت هم در جا نشسته نباشید.
• در صورت وجود مشکل خارش، این مشکل با حمام و استفاده از شوینده‌های غیر صابونی قابل‌کنترل است.
• پاهایتان را بالا نگه دارید. روزی چند بار پاها را بالاتر از سطح بدن قرار دهید.

درمان واریس تناسلی در طب سنتی

یبوست در دوران بارداری بسیار شایع است و باعث تشدید واریس می‌شود. برای تنظیم مزاج استفاده از غذاهای مغذی توصیه می‌شود. مانند:

• شوربای ساده شامل مرغ
• ادویه گرم
• سبزیجات
• همچنین سوپ مرغ 

پرهیز از پرخوری در پیشگیری از یبوست مؤثر است.

ملین‌هایی مانند:

• شیرخشت
• ترنجبین همراه با گلاب
• گل سرخ

 از بهترین ملین‌های گیاهی هستند که می‌توان از گل سرخ به‌صورت مربا استفاده کرد.

در طب سنتی پیاده‌روی برای خانم‌های باردار توصیه می‌شود. پیاده‌روی از تجمع خون و ایجاد واریس جلوگیری می‌کند. زن باردار نباید مدت طولانی بنشیند و بی‌حرکت باشد.

به استراحت و خواب کافی در این دوران باید بیشتر از سایر اوقات اهمیت داد.

و میوه‌هایی مانند موز و پرتقال بیشتر مصرف شود.

منبع : ncbi.nlm