جلوگیری از بیماری واریس (varicose vein prevention) مقدم و ارجحتر از درمان واریس است. پیشگیری همواره متکی بر شناسایی دقیق علل ایجادکننده و مستعدکننده بیماری است. اهمیت آشنایی با روشهای پیشگیری از این بیماری در شیوع آن نهفته است. بیشتر از یکچهارم بزرگسالان در زندگی خود با بیماری واریس مواجه میشوند.
فهرست موضوعات
Toggleواریس میتواند آزاردهنده و دردناک باشد. شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است. عوامل ژنتیکی، ضربدیدگی و آسیب پا، بارداری و اضافهوزن احتمال ابتلا به واریس را افزایش میدهند، در این مقاله سعی داریم اصول پیشگیری را توضیح دهیم اصولی که پیش از بروز بیماری واریس پا مانع آن میشوند
دو اثر مهم مصرف آب در بیماری واریس:
- پیشگیری از عارضه لخته شدن واریس.
- آب کافی باعث بهبود عملکرد عضلات میشود وقتی عضلات پا فعالیت درستی داشته باشد تا حد زیادی از ایجاد و پیشرفت واریس جلوگیری میشود.
واریس چیست؟
واریس سیاهرگی (Varicose veins) از یک ریشه لاتین به معنی پیچخورده گرفته شده است. بهطورکلی به اتساع سیاهرگها و تورم وریدی واریس میگویند. سیاهرگهایی که درگیر واریس شدهاند، بیشتر در اندامهای تحتانی دیده شده و دراز و پر پیچوخم هستند.
بیشترین شیوع این بیماری در دهه پنجم زندگی و در زنان دیده میشود. در صورت ابتلا به واریس، رگهای درگیر، کاملاً برجسته و ملموس هستند و قطرشان از ۴ میلیمتر فراتر میرود.
رگهای واریسی متورم بوده و به رنگ آبی و سبز هستند. رگهای عنکبوتی قطر کمتری داشته و نازکتر هستند و به رنگ بنفش، قرمز و سبز دیده میشوند. معمولاً ازبینبردن رگهای عنکبوتی جنبه زیبایی دارد .
مویرگهای عنکبوتی (Telangiectasias) رگهای ریزی هستند که بهصورت شبکه تار عنکبوتی و بیشتر در ناحیه پا و رانها نمایان میشوند.
جلوگیری از واریس پا به صورت طبیعی
پیشگیری از واریس پا در مراحل اولیه با رعایت توصیههای سادهای امکانپذیر است که عبارتاند از:
انجام ورزش منظم
فواید انجام ورزش منظم بر هیچکس پوشیده نیست. پیشگیری از واریس با ورزش بیشتر با تمرکز بر روی تمریناتی حاصل شده که در آن ماهیچههای ساق پاها تقویت شود. از سایر فواید ورزش هوازی منظم میتوان موارد زیر را برشمرد:
- تقویت دیواره عروق
- بهبود گردش خون در اندامهای تحتانی
- کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای عروقی از جمله واریس
البته باید توجه داشت که انجام تمرینات سنگین مانند وزنهبرداری و بدنسازی غیراصولی که باعث فشار بیش از اندازه بر ناحیه شکم و اندامهای تحتانی میشود، برای بیماران مبتلا و یا در معرض واریس مضر است و انجام آنها توصیه نمیشود.
ضمناً همانطور که گفته شد ضربه دیدن پا و ایجاد زخم در این ناحیه نیز ممکن است از دلایل ایجاد واریس باشند؛ بنابراین انجام ورزشهای رزمی آسیبزا نیز برای این افراد توصیه نمیشود.
استفاده از جوراب واریس
انجام برخی کارها مانند خیاطی یا رانندگی، مستلزم نشستن طولانیمدت در یک جا است این موضوع باعث جمعشدن بیشتر خون در نواحی تحتانی بدن میشود. در اینگونه موارد که چنین خطری فرد را تهدید میکند بهتر است افراد بهمنظور پیشگیری از واریس پا از جوراب واریس استفاده نمایند.
جمله معروفی هست که میگوید: جوراب واریس دارویی است که میپوشیم. این جوراب استاندارد فشار مشخصی را از ناحیه مچ پا تا بالای کشاله ران وارد میکند.
داشتن تحرک
گسترش زندگی کارمندی باعث عدم تحرک هر چه بیشتر جوامع بشری شده است؛ بنابراین اگر شما نیز مجبور به نشستن در یک نقطه مشخص به مدت چند ساعت هستید بهتر است هرچند وقت یکبار از سر جای خود بلند شده و چند قدم راه بروید. این کار علاوه بر تقویت روحیه شما، به جلوگیری از ایجاد واریس نیز کمک خواهد کرد.
کاهش وزن
یکی از مواردی که میتواند تأثیر بسیاری داشته باشد کمکردن وزن است. درصورتیکه وزن بالایی دارید بهمنظور جلوگیری از ایجاد واریس بهتر است در قدم اول وزن خود را به حد نرمال برسانید. البته فراموش نکنید که این کار نیاز به برنامهریزی دقیق و مشاوره متخصص تغذیه دارد و انجام آن بهصورت سرخود ممکن است شرایط را بدتر کند.
پوشیدن کفش و لباس تنگ ممنوع
پوشیدن لباسهای کشی، گن و مواردی ازاینقبیل باعث پیشرفت واریس در ناحیه تحتانی بدن میشود و استفاده از این البسه بهصورت طولانیمدت بههیچوجه توصیه نمیشود.
دریچههای لانهکبوتری در داخل وریدهای اصلی به برگشت خون به قلب کمک میکنند. استفاده از کفشهای پاشنه بلند به دلیل قراردادن پا در وضعیتی غیرنرمال، کار این دریچهها را دشوار کرده و خون بیشتری در داخل پا باقی خواهد ماند. به همین منظور بهتر است برای پیشگیری از واریس پا تا میتوانید از کفشهای اسپورت و راحت استفاده کنید.
برطرف کردن یبوست
یکی از مواردی که تأثیر به سزایی در جلوگیری از ایجاد واریس دارد، اجابت مزاج بهموقع و نگهنداشتن مدفوع داخل شکم است. یبوست فشار داخل شکمی را بالا برده و به همین علت به عروق فشار بیشتری ایجاد میکند. به همین منظور بهتر است مواد غذایی مناسب را در رژیم غذایی خود بگنجانید و دستورات زیر را رعایت کنید:
- مصرف مواد خوراکی حاوی فیبر مانند سبزیجات و میوهها
- مصرف مایعات کافی
- ورزش و پیادهروی منظم جهت تنظیم بیرونروی
- استفاده از توالت فرنگی به دلیل وارد شدن فشار کمتر به عروق در حین اجابت مزاج
ترک سیگار
دخانیات و بهویژه سیگار کشیدن اثرات نامناسبی بر دستگاه قلبی عروقی انسان دارند. این مواد باعث افزایش احتمال بروز اختلالات عروق و خطر لخته شدن خون میشوند.
سیگارکشیدن علاوه بر اثرات تهدیدکننده بر ارگانهای داخلی از جمله قلب و ریه، با تأثیر بر پوست منجر به پیری زودرس پوست شده و همین امر سبب کاهش کیفیت زندگی میشود.
برای پیشگیری از واریس پا چه بخوریم؟
مصرف برخی از خوراکیها باعث حفظ سلامتی عروق پاها میشود. در ادامه با مفیدترین مواد غذایی جهت کنترل و پیشگیری از واریس پا آشنا خواهیم شد:
1- مصرف میوه و سبزیجات رنگدانهدار
این مواد حاوی یکسری ترکیبات مفید به نام آنتوسیانین هستند. خوراکیهایی مانند انجیر، شاه توت، کلم قرمز، بادمجان، توتفرنگی، آلو و … که رنگهای بنفش، آبی یا قرمز تیره دارند نیز دارای ترکیبی به نام فلاونوئید هستند.
در صورت مصرف این مواد غذایی طبیعی، آنتوسیانین و فلاونوئید که دارای خواص ضدالتهابی و ترمیمی عروق هستند، وارد بدن شما شده و به پیشگیری از واریس کمک میکنند.
2- مصرف مرکبات
این دسته از مواد غذایی حاوی ویتامین ث هستند که باعث بهبود خاصیت ارتجاعی دیواره عروق میشوند و به بهبود و پیشگیری از واریس پا کمک میکنند. مواد غذایی مانند پرتقال، لیموترش، کیوی، فلفل دلمهای، گوجه فرنگی، انبه و سبزی جعفری سرشار از ویتامین ث هستند.
علاوه بر ویتامین ث، اکثر این مواد حاوی فلاونوئید بوده و مانند دسته قبلی تأثیر مثبتی در بیماری واریس دارند.
شما میتوانید با رعایت برخی نکات تغذیهای و درمانهای خانگی از میزان تورم و التهاب این رگها و عوارض بیماری واریس بکاهید.
3- مصرف سبوس گندم
همانطور که گفته شد، یبوست میتواند باعث بروز واریس در عروق افراد شود. به همین منظور بهتر است که از سبوس گندم یا برنج برای رفع این عارضه استفاده کنیم. سبوس کمک بسیاری به حرکات رودهای کرده و مشکل یبوست را تا حد زیادی رفع میکند. البته توجه کنید که برای رفع یبوست نیاز است که به میزان کافی در طول روز آب مصرف کنید.
4- مصرف پتاسیم
پتاسیم به جریان خون کمک میکند و بهویژه در افرادی که دارای مشکلات عروقی در ناحیه پا هستند توصیه میشود. موز منبعی سرشار از پتاسیم است و بهمنظور پیشگیری از واریس پا بهتر است توسط افراد در معرض خطر ابتلا به واریس چند بار در هفته مصرف شود.
5- مصرف خوراکیهای زیر را کم کنید!
- چربی: مصرف چربی و بهویژه چربیهای اشباع حیوانی که در گوشت و کالباس و روغن جامد وجود دارند باعث افزایش سطح کلسترول خون میشود. همچنین سطوح LDL یا چربی مضر را نیز افزایش خواهد داد. افزایش این چربی در بدن میتواند امکان بروز خطر حملات قلبی و مشکلات عروقی را افزایش دهد و به همین علت ریسک بروز واریس را نیز بالاتر ببرد.
- نمک: مقادیر بیش از حد نرمال سدیم در بدن باعث احتباس آب و افزایش فشارخون میشود؛ بنابراین بهتر است مصرف نمک را در سبد غذایی خون به حداقل برسانید.
پیشگیری از واریس پا در بارداری
واریس بارداری یکی از شایعترین علل واریس است. در دوران بارداری برخی ویژگیهای نرمال و فیزیولوژیک افراد برهم میخورد و امکان بروز یکسری از مشکلات بیشتر خواهد شد. یکی از این موارد واریس است. توجه به نکات زیر در بانوان باردار میتواند از احتمال بروز واریس بارداری تا حد زیادی بکاهد و باعث پیشگیری از واریس پا شود.
- هنگام بارداری بهتر است به پهلوی چپ بخوابید تا فشار کمتری به رحم، لگن و اندامهای تحتانیتان وارد شود.
- بهتر است از جوراب واریس مناسب بارداری در این دوران استفاده کنید.
- در دوران بارداری از اضافهوزن نامتناسب پرهیز کنید.
- از مصرف مکملهای غذایی و ویتامینها غافل نشوید.
- انجام حرکات اصلاحی و ورزشهای مخصوص را فراموش نکنید.
- مواد غذایی حاوی فیبر را در رأس سبد غذایی خود قرار دهید.
درمان واریس پا و مراقبتهای پس از آن
درمانهای غیردارویی واریس بیشتر شامل مالش روغن و ماساژ مخصوص است. تأثیرات درمانی این دو مورد در درمان افراد مبتلا به واریس اثبات شده است و میتواند در پیشگیری از واریس پا نیز مؤثر واقع شود.
ماساژ
در موارد زیر انجام ماساژ مخصوص واریس توصیه میشود:
- بهمنظور کاهش درد شدید ناحیه ساق پای فرد بیمار
- کمکردن اضطراب فرد مبتلا به بیماری
ماساژدرمانی در واریس میتواند باعث بهبود انقباض ماهیچههای پا و بهبود گردش خون در این ناحیه شود. درصورتیکه واریس خفیف باشد ممکن است در اثر ماساژدرمانی بهصورت کلی برطرف شود. انجام ماساژ برای افراد دچار واریس برجسته خصوصاً اگر تغییرات پوستی و یا زخم واریسی دارند توصیه نمیشود و اوضاع را بدتر میکند؛ چرا که هرگونه فشار روی رگهای متورم واریسی ممکن است باعث بروز مشکلات جبرانناپذیری شود.
ماساژدرمانی حتماً باید توسط افراد باتجربه و حرفهای انجام شود. لازم است که پاهای واریسی بهصورت غیرمستقیم ماساژ داده شوند و ماساژور هیچوقت عروق متورم و برجسته واریسی را بهصورت مستقیم ماساژ نخواهد داد.
روغن درمانی
استفاده از برخی از انواع روغنهای درمانی میتواند شدت علائم و مشکلات ناشی از بیماری واریس را بهصورت موقت کاهش دهد. اگرچه هنوز به طور کامل تأثیر روغن درمانی در پیشگیری از واریس پا به اثبات نرسیده است. مهمترین استفاده از این روغنها و عصارههای طبیعی این است که درد و ناراحتیهای ناشی از التهاب و تورم عروق درگیر واریس را کاهش میدهند.
برخی از انواع روغنهای درمانی شدت علائم و مشکلات ناشی از بیماری واریس راکم میکنند بااینحال باید در نظر داشت که اثر چنین روغنهایی موقتی و گذرا است.
پیشگیری از واریس پا پس از درمان واریس
همواره این سؤال برای بیماران مطرح میشود که آیا پس از درمان واریس احتمال عود مجدد آن وجود دارد؟ جواب سادهای وجود دارد بله!
اگر علل زمینهساز بروز واریس در فرد برطرف نشود و پیشگیری لازم انجام نگیرد منتظر بروز مجدد واریس در پاهایتان باشید. امیدواریم مطالعه مقاله فوق توانسته باشد کمک مؤثری در سلامت پاهای شما باشد
28 سال سن دارم از حدود 1 سال پیش روی ران پام ( بیشتر پای راست) رگ های بسار نازک آبی و در برخی از قسمت ها رگ های متمرکز در حدود نیم سانت به رنگ آبی تیره دیده میشه 2بار به دکتر مراجعه کردم بار اول 1 جوراب واریس برای من تجویز شد که راستش از بس تنگ بود نتونستم تحملش کنم . بار دوم به یک مرکز درمان واریس مراجعه کردم دکتر بعد از معاینه من گفت که نیاز به درمان نداری صبر کن هر وقت بیشتر شد بیا برای تزریق و مجددا برام 1 جوراب واریس تجویز کرد!! حالا الان من نگران پیشرفت واریسم هستم و این مساله واقعا از لحاظ روانی آزارم میده . امکانش هست راهنماییم کنید که آیا درمانی هست که از پیشرفتش جلوگیری کنه؟
سلام
لطفا عکس از پایتان برای ما در واتس اپ 09365066105ارسال بفرمایید تا توسط دکتر اقدسی به صورت انلاین ویزیت و نتیجه به شما انتقال داده شود.
سلام . خسته نباشید میخواستم بدونم راههای جلوگیری و برطرف کردن واریس پا چیست؟(روی پوست پاهام مویرگهای قرمز ظاهر شده)
برای پیشگیری :
1- داشتن وزن متناسب، 2- پوشیدن جوراب پیشگیری از واریس در سفر های طولانی ، 3- ورزش منظم ، 4- پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی مدت همه این موارد برای پیشگیری مناسب اند. برای رفع کامل واریس طبق نظر پزشک از روشهای درمانی لیزر یا رادیوفرکانسی استفاده می شود. در خصوص مویرگهای قرمز تار عنکبوتی شکل از روش اسکلروتراپی برای درمان استفاده می شود. اینکه کدام درمان مناسب شماست پس از ارسال عکس در واتس اپ 09351802288 تعیین میشود
با سلام
من 27 سالمه و چند ماهه مویرگهای بنفش رنگ بصورت عنکبوتی روی ران و پشت ساق پا مشاهده کردم. کارم طوری هست که زیاد راه میرم و می ایستم. با توجه به اینکه مادرم هم واریس دارن خواستم بپرسم چطور میشه پیشگیری کرد؟ گاهی احساس درد و سوزش در ناحیه ساق پا هم دارم.
با تشکر
با سلام و وقت بخیر.یکسال پیش روی هر دو پا عمل آر اف واریس انجام دادم .سوالم اینه که آیا بازم باید جوراب واریس بپوشم یانه؟؟چون طی این یک سال جوراب بالای ران استفاده کردم.اگه لازمه بازم بپوشم تا چه مدت و اینکه باز هم بالای ران باشد یا زیر زانو و با چه درجه ای ؟و اینکه زمان ورزش و پیاده روی و زیاد ایستادن جوراب داشته باشم یا نه؟
سلام وقت بخیر
معمولا بعد یک ماه پس از درمان نیاز به پوشیدن مداوم جوراب واریس نیست و فقط توصیه میشود که در زمانی که قرار است مدت زیادی نشسته و پا اویزیان باشید مثلا کارمند هستین و زمان زیادی در روز پشت میز نشسته هستین یا مدت زیادی ایستاده و بی تحرک یا کم تحرک باشید جوراب واریس کلاس یک زیر زانو بپوشید
در زمان ورزش و پیاده روی یا در مواقع نرمال روزانه نیاز به پوشیدن جوراب نیست