تشخیص واریس با روشهای به روز و دقیق

تشخیص دقیق و به موقع واریس، بی شک اولین مرحله برای موفقیت در درمان واریس است. پزشکان قبل از اقدام به درمان واریس، از روشهای مختلف برای تشخیص واریس مانند سونوگرافی داپلر وریدی، سونوگرافی داپلکس، ونوگرافی و پلتیسموگرافی برای ارزیابی وضعیت وریدی استفاده می کنند.

تشخیص واریس قبل از درمان واریس به منظور شناسایی علت اولیه واریس، رفلاکس و پراکندگی رگهای گرفتار واریس است. درصورت عدم تشخیص درگیری وریدهای عمقی یا رگهای پرفوران اصلی، برگشت و عود مجدد بیماری واریس بعد از درمان دور از انتظار نیست.

خوشبختانه امروزه اغلب افراد از علائم واریس تا حدودی اطلاع دارند و با دیدن این علائم به فکر مراجعه به پزشک می افتند. اما تشخیص اینکه آیا این علائم به دلیل واریس به وجود آمده یا دلایل دیگری دارد به عهده متخصص واریس است. همچنین تشخیص شدت آسیب به عروق و گسترش این آسیب در رسیدن به نتایج ماندگار و دائمی تاثیر دارد. همه این سوالات را پزشک با تجربه و بکارگیری روشهای مختلف تشخیص واریس در بیماران مختلف پاسخ می دهد و سپس روش درمانی متناسب با شرایط بیمار را  توصیه می نماید.

بررسی سوابق بیمار توسط متخصص واریس

پزشک برای بررسی شدت واریس و ریشه یابی علت آن لازم است در جریان روند بیماری قرار گیرد. معمولا سوالاتی از قبیل زمان بروز علائم، شدت علائم و تکرار آن ، سابقه بیماری واریس در اقوام درجه یک، سابقه ترومبوز DVT در بیمار و خانواده او مورد توجه قرار می گیرد.

معاینات بالینی رگ های واریسی

اغلب بیماران رگ های واضح یا نشانه هایی که از واریس روی پاها پدیدار است را به پزشک نشان می دهند. پزشک نیز در معاینات بالینی تغییرات رنگ پوست، ورم وجود زخم واریس و دیگر نشانه ها را به دقت ارزیابی می کند. سپس با توجه به محل رویت رگها و شدت علائم واریس از روشهای مختلف تشخیصی برای پی بردن به میزان گستردگی آسیب به وریدها و انتخاب روش مناسب برای درمان واریس استفاده میشود.

روش های تشخیص واریس

برای تشخیص واریس و دیگر انواع  نارسایی وریدی عمدتا از سونوگرافی داپلر وریدی، سونوگرافی داپلکس،آزمایش ترندلنبرگ، ونوگرافی و پلتیسموگرافی استفاده می شود. سپس با توجه به تشخیص قطعی بهترین روش درمانی پیشنهاد می شود.

سونوگرافی داپلر چیست؟

سونوگرافی داپلر از امواج صوتی برای تصویر برداری رگهای بدن استفاده می کند. این روش درد و عوارض جانبی ندارد. سونوگرافی بسته به تکنیک استفاده های متفاوتی دارد.

سونوگرافی ساده که برای دیدن اجزا و قسمتهای مختلف بدن مورد استفاده قرار میگیرد، میتواند اختلالات مختلف مانند لخته خون را نشان دهد .

چه مواردی را با سونوگرافی داپلر رنگی وریدی در پاها می توان تشخیص داد؟

• تشخیص وجود لخته خون در پا
• تشخیص علت تورم مداوم : در بیماران مبتلا به واریس معمولا از سونوگرافی داپلر رنگی وریدی به منظوور شناسایی دریچه های معیوب و نحوه جریان خون استفاده می شود.
• در زمان درمان واریس پا نیز از سونوگرافی برای هدایت سوزن و کاتتر مخصوص در درون رگ استفاده می شود تا از عوارضی همچون آسیب احتمالی به عصب یا شریان مجاور جلوگیر ی شود.
• باریک شدن رگها
• وجود تومور یا بدفرمی های مادرزادی وریدی
• نبود یا کاهش جریان خون به بافتها
• جریان خون بیش از حد طبیعی به بافت ها  که می تواند نشانه عفونت باشد.

 آمادگی قبل از سونوگرافی واریس پا

• در اغلب موارد نیاز به آمادگی خاصی وجود ندارد. بهتر است زیورآلات همراه نداشته باشید و لباس راحت و گشاد بپوشید.
• در برخی مراکز از شما خواسته می شود لباسهای خود را درآورده و لباس مخصوص بیمار را به تن کنید.

در کلینیک درمان واریس در جلسه اول ویزیت در صورت احساس نیاز، سونوگرافی داپلررنگی وریدی انجام می شود تا تشخیص دقیق به عمل آید.

تشخیص واریس با سونوگرافی داپلکس

سونوگرافی داپلکس موقعی است که از مجموع سونوگرافی ساده و داپلر استفاده میشود.

مزایا و خطرات سونوگرافی واریس پا

• بزرگترین خوبی این روش غیر تهاجمی بودن است.
• معمولا در حالت ایستاده برای تشخیص واریس و دیگر نارسایی های وریدی در پا انجام می شود و برای افرادی که ایستادن سخت است این مسئله ممکن است اذیت کننده باشد.
• از اشعه در سونوگرافی استفاده نمی شود و عوارض جانبی ندارد.
• این روش در مقایسه با روشهای تشخیصی دیگر بسیار ارزان و در دسترس می باشد.
• با این روش بافتهای نرم هم قابل بررسی هستند در حالیکه با اشعه ایکس نمی توان بافت نرم را ارزیابی کرد.
• در این روش جریان خون در رگ و وجود لخته به وضوح قابل تشخیص است که این امر می تواند به اقدامات به موقع و جلوگیری از حرکت لخته به سمت ریه ها کمک کند.
• تاکنون خطر و اثر منفی برای سونوگرافی گزارش نشده است.

ونوگرافی چیست و چگونه انجام  میشود؟

ونوگرافی به معنی تهیه عکس و فیلم از وریدها است که معادل آنژیوگرافی در شریانها می باشد. این تصویر برداری با کمک اشعه ایکس و ماده حاجب انجام می شود. در صورت بارداری و مصرف هر نوع دارو، داشتن بیماری یا شرایط خاص و سابقه حساسیت یا آلرژی بایستی این موارد را به اطلاع پزشک خود برسانید.

در جریان ونوگرافی ابتدا از کشاله ران یا پشت زانو بیحسی موضعی داده شده و انژیوکت مخصوصی درون ورید (سیاهرگ) قرار میگیرد. سپس ماده حاجب به درون رگ تزریق و عکس و فیلم گرفته میشود به این طریق اشکالات درون سیاهرگها مانند تنگی، انسداد ناشی از لخته خون و یا عوامل فشاری دیگر و یا گشادی غیر عادی بخوبی تشخیص داده می شود.

این روش تشخیص واریس در بیمارستان و در بخش کاتتریسم قلب و عروق انجام می پذیرد. بیمار لازم است شش ساعت در بیمارستان بستری باشد.

ونوگرافی برای کدام بیماران لازم است ؟

ونوگرافی برای بیماران با شرایط ذیل گزینه تشخیصی مناسبی می باشد.

• بیماران دچار تورم و درد واریس شدید و یا زخم
• بیماران با مشکلات شدید وریدی و احتمالا سابقه ای از لخته شدن خون در پا در گذشته

انجام ونوگرافی در مواردیکه معاینه و سونوگرافی برای تشخیص واریس کافی نبوده و نیاز به اطلاعات دقیقتر از جزئیات بیماری ورید باشد انجام میگیرد.

عکس های بیمارانی که نیاز به ونوگرافی داشته اند در ادامه آمده است :

تشخیص واریس با پلتیسموگرافی

روشی برای بررسی تغییرات حجم ارگانها است که معمولا بطور غیر مستقیم نشانگر میزان تغییر حجم خون بافتی است یک ازمایش پلتیسموگرام نرمال در پا یعنی خون با سرعت مناسب وارد و خارج میشود و تنگی عروقی وجود ندارد.

اکنون با توجه به استفاده از روشهای ساده تر مانند سونوگرافی کالر داپلر رنگی جایگاه استفاده از پلتیسموگرافی بسیار کمتر شده است و در موارد خاص مانند بررسی عملکرد پمپ عضلانی ساق پا در جلو راندن خون استفاده میشود.

البته نوع خاصی از دستگاه پلتیسموگرام در ریه و برای تعیین سلامت راههای هوایی بکار میرود .

تست ترندلنبرگ

سیاهرگهای پا مسئول برگرداندن خون به قلب هستند در مسیر این سیاهرگها دریچه های یکطرفه ای وجود دارند که در مسیر پا به سمت قلب عمل میکنند و مانع برگشت دوباره خون سیاهرگی میشوند.

اگر این دریچه ها خوب کار نکنند خون به سمت پا برگشت کرده و به مرور فرد دچار ورم پا، درد ساق پا و واریس پا میشود.

سابقا برای بررسی سلامت عملکرد این دریچه ها در معاینه بالینی توسط پزشک تست ترندلنبورگ انجام میشد و تاحدی میتوانست عملکرد دریچه سیاهرگهای عمقی و سطحی را مورد ارزیابی قرار دهد ولی امروزه به واسطه استفاده از سونوگرافی دیگر نیازی به انجام این تست نیست.